Specialisatie in betengeling volgens authentieke werkwijze

Detail van de betengeling die op authentieke wijze is aangebracht door linnen vast te spijkeren met kopnagels

Bij betengeling wordt er eerst een fijn houten raamwerk op de muur bevestigd waarop jute of linnen wordt gespannen. Dit wordt beplakt met lagen grondpapier, waarover als afwerking behang of gespannen stof wordt aangebracht. Deze historische techniek zorgt ervoor dat direct contact met de wand wordt vermeden, waardoor er een diepte-effect ontstaat. Het geheel geeft een warme uitstraling, waarbij een optimaal akoestisch effect wordt bereikt.

Jute of linnen gespannen op een houten raamwerk

De authentieke klassieke techniek van betengelen, het aanbrengen van een betengeling van gespannen linnen beplakt met grondpapier

Techniek van betengeling

Betengelde wand met linnen en velletjes zacht grondpapier.

Eeuwen geleden werd er, om in een ruimte luxe behangsels beter tot hun recht te laten komen, een techniek ontwikkeld om dit papier niet direct op de wand te plakken, maar om ze op een gespannen drager te plakken. Hiervoor wordt een houten onderconstructie van latten (tengels), op of voor de wand geplaatst, en deze dient als basis voor iedere klassieke betengeling. Op dit houten raamwerk van tengellatten wordt de betengeling, een drager van jute of linnen, vastgespijkerd met kopspijkertjes en vervolgens met lagen geschuierd grondpapier beplakt. Daar overheen kunnen dan behangsels en wandtapijten of stoffen bespanningen strak bevestigd worden. Behangsels die met overmaat worden geleverd, worden op patroon gesneden en vervolgens op de betengeling geplakt.

close-up spijkeren van linnen op rachel met hamer en kopspijkertjes

Op plaatsen waar de rugleuningen van stoelen het behang of de stof zou kunnen raken, worden horizontale stoel latten aangebracht. Daarnaast worden op plaatsen waar schilderijen opgehangen worden, schilderij latten bevestigd waartegen de onderkant van de schilderijlijst kan rusten.

Gespannen ondergrond

Door de ruimte achter de bespanning ontstaat een kunstmatige spouw, waardoor luchtcirculatie mogelijk is. Hierdoor wordt voorkomen dat de stoffen door het condens van de koude muren wordt aangetast. Vochtophoping zou de kostbare behangsels of stoffen van binnenuit kunnen aantasten en deze verkleuren. Om dat te voorkomen is een speciale drager nodig.

doorsnede opbouw klassieke betengeling met raamwerk, linnen, spijkertjes, grondpapier

plakken van vellen grondpapier op gepannen linnen betengeling

klassieke betengeling met grondpapier verlijmen met banen hard grondpapier

De klassieke methode is een betengeling van linnen weefsel dat beplakt wordt met grondpapier en dat bij droging het linnen opspant. Tegenwoordig wordt ook wel gekozen voor een speciaal kunststof vlies. Beide methoden zorgen ervoor dat stofdeeltjes tegen gehouden worden en dat waterdamp door gelaten wordt.

stapel velletjes zacht grondpapier voor betengeling

Afwerking met papier of stof

Bij een papieren eindafwerking wordt het behang vakkundig op de gespannen papieren ondergrond aangebracht. Hierbij wordt goed rekening houden met het patroon en hoe deze het beste in de gehele ruimte uitkomt. Daarbij wordt niet alleen rekening gehouden met ooghoogte, maar ook de overgang in hoeken, de ramen en hoogte van lambrisering en plafond. De afwerking bij behang kan bestaan uit bijpassende papieren stroken of een koord. Bij een stoffen eindafwerking wordt eerst een laag molton aangebracht dat de uiteindelijke bekleding een voller uiterlijk geeft. De bespanningsstof wordt vervolgens met spelden op zijn plaats en op spanning gezet. Daarna wordt de stof met nietjes gefixeerd en het geheel wordt afgewerkt met een bijpassend koord, band of latje.

Detail handgeschilderd behang aangebracht op klassieke betengeling

Behoud van cultureel erfgoed

Betengeling en wandbespanning geeft een zeer welvarende en representatieve uitstraling aan een ruimte en kan tegenwoordig zowel in een klassieke als moderne inrichting goed worden toegepast. Door een grote verscheidenheid aan behangsoorten en stoffen kan er in elk interieur de beoogde sfeer worden verwezenlijkt. Bij een specialistische plaatsing, goed onderhoud en de juiste materiaalkeuze kan de betengeling voor generaties behouden blijven.